BILDIGINIZ GIBI BIR SURE ONCE KALP AMELIYATI OLDUKTAN HEMEN SONRA HAKSIZ YERE ISTEN CIKARTILDIM. BUNUN UZERINE ISTEN CIKARTILMA SURECIMI ANLATAN BIR YAZI YAZDIM VE ORADA MATBAALARIN CALISMA KOSULLARINI VE CALISANLARIN SIKINTILARINI KISISEL OZEL SORUNLARIMLA BIRLIKTE ELE ALDIM VE BU YAZIYI BAZI SITELERDE OKUYUCULARLA PAYLASTIM.
KAYSERIDEKI BIR MATBAADA BIR YIL, ISTANBULDAKI 2 MATBAADA 2,5 YIL OLMAK UZERE TOPLAM 3,5 YIL MATBAALARDA BIZZAT BULUNDUM VE BIRCOK GOZLEMLER YAPTIM.
ENSON ISTEN ATILMA OLAYIM ILE BIRLIKTE BU GOZLEMLERIMIN BIR KISMINI ONCEKI YAZILARIMDA OKUYUCULARA YANSITTIM.
FAKAT GORDUM KI KENDIMDEN BAHSEDERKEN, BANA YAPILAN HAKSIZLIKLARA TEMAS EDERKEN ASLINDA NE KADAR BUYUK BIR ALDATMACANIN ICINDE BULUNUYOR VE TEK BASIMA MUCADELE EDİYORMUSUM.
ASLINDA MATBAACILARIN, MÜSTERILERINI VE GRAFIK TASARIMCILARI KANDIRDIGI BIR ORTAMDA YASIYOR MUSUM. ORADA BIR TAKIM SEYLERIN MUCADELESINI VERIYOR MUSUM. BUNU SISLER DAGILDIKCA DAHA NET FARKEDEBILDIM.
FAKAT DAHA ONCE FARKETMELIYDIM. CUNKU BEN ISTEN ATILMADAN 5 AY KADAR ONCE, MATBAADAN GENC BIR ARKADASI ASKERE UGURLADIK. ORHAN'DI ADI, SAMSUNLUYDU. ARAMIZDA PARA TOPLADIK. GIDERKEN BIR VEDA KONUSMASI YAPTI. CUMLESININ SONUNDA BENDEN BAHSETTI, HEPINIZI OZELLIKLE FARUK ABIYI HIC UNUTMAYACAGIM, TEK BASINA BURAYI DUZELTMEK ICIN VERDIGI MUCADELEYI HIC UNUTMAYACAGIM DEMISTI. ORAYI DUZELTMEK ISTEDGIMI BILIYORDUM AMA TEK BASIMA OLDUGUMU HISSETMEMISTIM.
TEK BASIMA OLDUGUMU ISTEN ATILDIGIM ZAMAN, ANLAMISTIM. ORHAN HAKLIYMIS DEDIM. ELEMANLARDAN HICBIRISI KORKULARINDAN BENI SAVUNAMADILAR. ICLERINDE BENIM SAYEMDE ORADA CALISMA IMKANI BULANLAR, ORAYA BENIM ALDIRDIKLARIM DA VARDI. HIC BIRISI FARUK ABI GIDIYORSA BIZ DE GIDERIZ DIYEMEDILER, HATTA BIRAKTIGIM BOSLUGA HEMEN TALIP OLDULAR.
EVET BU BASIT BIR ISTEN ATILMA OYKUSUNU NOBELE ADAY HALE GETIRMEK DEGIL AMACIM.
BU OLAY VASITASIYLA BAZI OYUNLARI FARKEDIP ADINI KOYABILDIM. BU NEDENLE GECMISTEKI YAZIMI TEKRAR GOZDEN GECIRDIM, YAZIYI OZELDEN GENELE UYARLADIM, VE SADECE MATBAA GRAFIKERLIGI KONUSUNU ISLEYEREK TEKRAR KALEME ALDIM.
UMARIM OKURKEN SIKILMAZSINIZ.
FARUK CAGLA
XXXXXXXXXXXXXXXXXX
MATBAA DA GRAFIKER, INSAN MI MAKINE MI?
MATBAA PATRONLARI SON YILLARDA SUREKLI BORCLANARAK 4 RENKLI , 5 RENKLI OFSET BASKI MAKINALARI ALMAKTA VE INSANA DEGIL GELISEN TEKNOLOJIYE YATIRIM ADINA MAKINAYA YATIRIM YAPMAKTALAR...
AYNI PATRONLAR BILGISAYARDA GRAFIK ISCILIGINI EL YORDAMI ILE YAPAN AMBLEM VE LOGO YAPMASINI BILMEYEN, COP ADAM CIZMESINI BILE BILMEYEN ILK OKUL, ORTA OKUL MEZUNU GENCLERE BILGISAYARI IYI KULLANDIKLARI GEREKCESI ILE 600 MİLYONDAN 1,5 MILYAR ARASI MAAS ÖDEMEKTE, AMA GRAFIK TAHSILI ALMIS GENCLERE ISE 1 MILYAR ODEMEKTEDIRLER.
KIMIN KAC PARALIK ADAM OLDUGUNU MATBAACI KAFASIYLA VE TUCCAR ZIHNIYETIYLE ISTE BOYLE DEGERLENDIRMEKTEDIR. BURADAKI OLCU CABUK VE HIZLI TASARIM YAPANA DAHA COK UCRET VERILMESI SEKLINDEDIR.
BU PATRONLAR BIR SURU GRAFIKER VE CIZER CALISTIRMAKTA, BUNA KARSILIK 1- 2 ADET MATBAA USTASI CALISTIRDIGI HALDE KESTIGI FATURALARIN HICBIRISINDE GRAFIK DIZAYN PARASINI GOSTERMEMEKTE, TUM FATURALARINI MATBAA BASIM VE KAGIT GIDERI OLARAK GOSTERMEKTEDIRLER.
BU YOLLA HEM DAHA AZ VERGI ODEYIP VERGI KACIRMAKTA HEM DE GRAFIK DIZAYN-YAZIM CIZIM- FIKIR ISCILIGINI VE YARATICILIGI YOK SAYARAK HER SEYI MAKINE HALLEDIYOR HAVASINI YARATIP FIKIR VE SANAT ESERI KAVRAMINI IMHA ETMEKTEDIRLER.
USTUNE USTLUK MUSTERILERIMIZ GRAFIK DIZAYNA PARA ODEMIYORLAR, BIZDE MATBAA GIDERININ ICINE YEDIRIYORUZ DIYEREK HEM MUSTERILERINI ALDATMAKTA HEM DE FIKIR EMEGINI DEVLET VE YASALARDAN SAKLADIGI GIBI MUSTERILERIN BILGISINDEN DE SAKLAMAKTADIRLAR...
AYRICA MUSTERILERIN GRAFIK TASARIMI VE FIKIR ISCILIGININ NE OLDUGUNU BILMESINE DE ENGEL OLMAKTA, BOYLECE BU ANLAYISTAKI MATBAACILAR KULTUREL HAYATI GELISTIRMELERI GEREKIRKEN AKSINE BUNA DARBE VURMAKTADIRLAR.
SIMDI SORUYORUM BU MANTIKLA YAZI-CIZI ISLERI NASIL GELISIR?
CIZERLERE SORUYORUM, CIZEREK PARA KAZANABILIYOR MUSUNUZ?
PARA ICIN CIZGIMI SATMAM DIYENLER VAR MI? OYLEYSE GAZETELERDE KARIKATUR EMEKCISI OLARAK CALISANLAR NELERINI SATMIS OLUYOR?
KARIKATURCULER DERNEGI NE ISE YARAR???
GRAFIKERLER MESLEK KURULUSU NE ICIN VARDIR?
BU MATBAALARDA COGUNLUKLA IMTIYAZLI VE AYRICALIKLI PERSONEL SIGORTALIDIR. SIGORTA YAPMAYI DEVLETIN DEVLETLIK GOREVINI YAPMADIGI HALDE HARAC NAMINA BOSUNA ALDIGI PARA GIBI GOREN BIR ZIHNIYETE SAHIP BU ISLETMELERIN COGUNDA ANCAK KOLUNU MAKINAYA KAPTIRAN ELEMAN SIGORTA EDILMEKTEDIR.
ELEMANINI SIGORTA ETMEYEN, DURUST FATURA KESMEYEN, FIKIR VE SANAT ESERINE DEGIL MAKINANIN SAKIRTILI ÇALIŞMA SESLERINE DEGER VEREN, 40 METREKAREDE 12 KISIYI BALIK ISTIFI CALISTIRAN, FAZLA MESAI VERMEYEN BU MATBAALAR VE BUNLARIN PATRONLARI ISLAM DINININ SADECE CUMA NAMAZLARINA GITMEK KISMINA OZEN GOSTERMEKTEDIRLER. CUMA NAMAZINA GIDILDIGINDE ONLAR ICIN TUM GUNAHLAR SEVABA DONUSMEKTE VEYA OYLE GOSTERILMEK ISTENMEKTEDIR.
BU MATBAALAR BASIM YAYIM GIBI KULTUREL FAALIETIN ICINDEKI ONEMLI UNSURLARDAN BIRIDIR.
BU MATBAALARDAKI IŞÇI -ISVEREN ILISKILERI, FIRMA-DEVLET ILISKILERI BAZEN BIR dinsel CUMHURIYETDE, BAZEN BIR totaliter DEVLETTE, BAZEN DE ORMAN KANUNLARIYLA YONETILEN BIR TOPRAK PARCASINDA YASIYORMUS DA ORANIN YASALARIYLA DAVRANILIYORMUS HISSINI VERMEKTE, AMA ASLA L A I K, C A G DA S VE S O S Y A L B I R H U K U K D E V L E T I N D E YASIYORMUS HISSINI UYANDIRMAMAKTADIR.
BOYLE GAYRI CIDDI ISYERLERINE DUR DENECEK MIDIR? YOKSA AZ DA OLSA VERGI ODUYOR DIYE GOZ MU YUMULMAKTADIR?
GELEN YETKILILER CALISAN 15 KISIDEN 13 UNUN SIGORTASIZ VE VERGISIZ OLDUGUNU FARKETMEYECEK KADAR SAF MIDIRLAR?...
HATIRLATMAK ISTERIM KI TOPKAPI IKINCI MATBAACILAR SITESINDE, IKITELLI YUZYIL MAS-SIT MATBAACILAR SITESINDE VE ISTANBULUN CESITLI YERLERINDEKI TUM MATBAACILAR SITELERINDE MANZARA FARKLI DEGILDIR.
ASIL FONKSIYONLARI KAGIDA BOYA, SEKIL VE BELGE BASMAK OLAN MATBAALAR, BASIM FONKSIYONLARININ DISINDA GRAFIK DIZAYN VE SEKIL KOMPOZISYONLARININ HAZIRLANMASINA DA GIRISMISLER, BU MAKSATLA MATBAA USTALARININ VE MATBAA MAKINALARININ YANINA ADINA GRAFIKER DEDIKLERI AMA ASLA GRAFIK DIPLOMASI VE EGITIMI OLMAYAN UCRETI DUSUK ELEMANLAR ALARAK ONLARIN EMRINE DE BILGISAYAR VEREREK BIR CESIT GRAFIK TASARIM BUROLARI VE REKLAM ATOLYELERI OLUSTURMUSLAR, BU YOLLA DA ASLINDA REKLAM BUROLARI VE GRAFIKERLERIN EKMEKLERI VE MESLEKLERIYLE OYNAMAKTADIR.
BUNA GRAFIKERLER MESLEK KURULUSU VE DEVLET DE SES CIKARMAMAKTA, ADETA HASTABAKICILAR DOKTOR GIBI AMELIYAT ETMEKTEDIR.
BIR OZEL HASTANEDE HASTABAKICILARIN AMELIYAT YAPTIGINI DUSUNEBILIYOR MUSUNUZ. HASTANE PATRONU BUNA IZIN VERIR MI?
AMA BIR MATBAADA GRAFIK TASARIMI EGITIMI OLMAYAN BIRILERI GRAFIK TASARIMI YAPMAKTADIR. BU KISILER REKLAMCI GÖREVI GÖRMEKTEDIR.
NICIN? MATBAACI BROSUR, KATALOG VS. BASABILSIN DIYE !
GRAFIKER CALISTIRMAYAN MATBAACI, BASIM ISLERI ALAMAMAKTA MATBAA MAKINASI BOS YATMAKTADIR.
TIPKI DOKTOR MAASI VEREMEYEN OZEL HASTANE SAHIBININ SAGLIK MEMURLARINA BEYAZ DOKTOR ONLUGU VEYA YESIL AMELIYAT GOMLEGI GIYDIRIP AMELIYATA HASTA KABUL ETMESI GIBI.
MATBAACI HEM GRAFIKERE MUHTAC VE BAGIMLIDIR HEM DE GRAFIKERE HIC DEGER VERMEMEKTEDIR.
CUNKU HERKESIN GRAFIKER ZANNETTIGI GENC GERCEKTE DAKTILO KULLANAN BIR SEKRETER GIBIDIR. BUNUN BIR KANITI DA GENELLIKLE ON PARMAK DAKTILO BILENLERIN TERCIH EDILMESIDIR.
BU KISILER GENELLIKLE UCUZ EMEK OLMASI ICIN GENELLIKLE GENCLERDEN SECILMEKTEDIR.
SADECE BILGISAYARI KULLANAN YANINA OTURAN MUSTERİNİN EMIR VE ISTEKLERI DOGRULTUSUNDA TASARIM ZANNEDILEN COGUNLUKLA GARIP VE ACAYIP CALISMAYI HAZIRLAYIP, MATBAA MAKINASININ BASACAGI HALE GETIREN, BENZETME YERINDEYSE AYAGINA IP BAGLANMIS VE SUREKLI OTUP DIGER KUSLARI TUZAGA CEKEN BIR KUS GIBIDIR.
TUZAGA DUSURULEN GERCEK GRAFIK TASARIMCILAR VE MUSTERILERDIR.
MUSTERI GRAFIKER DIYE SUNULAN BU GENCE GRAFIK TASARIMA ILISKIN ARZU VE ISTEKLERINI BELIRTMEKTE, IKISI KAVGA DOVUS VEYA GULE OYNAYA BAZEN DE ITE KAKA BASILACAK MATERYALI OLUSTURMAKTADIR.
ASLINDA MUSTERI BIR BAKIMA KENDI GRAFIK DIZAYNINI KENDI URETMEKTEDIR. BILGISAYARI KULLANMAYI BILSE MUSTERI KENDISI GRAFIK DIZAYN YAPACAKTIR.
BUNU BIRCOK MUSTERININ AGZINDAN BIZZAT ISITTIGIMI BELIRTMEK ISTERIM.
BUNDA MUSTERININ UKELALIGI KADAR GRAFIKER ZANNEDILEN KISININ YETERSIZLIGI DE VARDIR.
GUZEL SANATLAR VE GRAFIK OKULLARINA NE GEREK VARDIR. ISTE NESTER, ISTE IPLIK, KENDIN KES KENDIN DIK, TIP FAKULTELERINE NE GEREK VARDIR? AMELIYATILARI IZLEYEN BIR COK HASTABAKICI DOKTOR GIBI AMELIYAT YAPMIYOR MU, BUNU DEHSETLE TELEVIZYONLARDA IZLIYORUZ AMA, MATBAALARDAKI BU GRAFIK KATLIAMINI GOREMIYORUZ.
GRAFIK VE REKLAM SANATININ KATLIAMI MATBAACIYI HIC ILGILENDIRMEMEKTEDIR. HASTANIN OLUMU ILE ILGILENMEYEN HASTANE SAHIBI GIBI..
MATBAACI , YAPILAN DIZAYNIN KALITESI ILE DEGIL, HIZLI DIZAYN YAPIP, HIZLI BASIP YENIDEN BASKA DIZAYNI HIZLICA BITIRIP ONU DA BASIMA ALMAKLA ILGILIDIR.
BU YUZDEN GRAFIKERIN KALITESI DEGIL HIZLI IS URETIP URETMEMESI ILE ILGILIDIR. DOKTORUN KALITESI VE HASTANIN IYILESMESI ILE ILGILENMEYEN, SADECE MUAYENE VE AMELIYAT UCRETI TAHSIL EDEN HASTANE PATRONU GIBIDIR.
GRAFIKER POZISYONUNDAKI GENC MUSTERI ICIN SADECE OLTANIN YEMI GIBIDIR. MATBAACI ICIN ISE COK HIZLI KUREK CEKMEK ZORUNDA OLAN KUREK MAHKUMU GIBIDIR.
MATBAA PATRONU ICIN, GRAFIKERIN KALITESININ ONEMI YOKTUR, UCUZ VE HIZLI OLSUN YETERLIDIR.
MATBAA DISINDA BILGISAYARI AZ BUCUK BILEN BINLERCE ISSIZ GENC VARKEN, RENKLERIN KONTRASTLIGI, REKLAM METNININ ISABETLILIGI, AMBLEM VEYA LOGONUN ZERAFETI MATBAACIYI HIC BAGLAMAMAKTADIR.
HELE SANAT TAHSILI ALMIS GRAFIKER ONUN ISINE HIC GELMEMEKTE, EGITIMLI GRAFIKER GUZEL FAKAT YAVAS IS YAPMAKTA, BASIM MAKINESINI BOS YATIRMAKTADIR.
MATBAACININ DERDI 10 ADET LUKS OTOMOIL FIYATINA KREDIYLE ALDIGI MATBAA MAKINASININ HER AY 10 AILEYI GECINDIRECEK KADAR OLAN TAKSITLERINI ODEMEKTIR.
BUNUN ICIN TASARIMI REKLAMCILAR TARAFINDAN ONCEDEN YAPILMIS TASARIMLARI ALIP BASMAK YERINE, REKLAM TASARIMCILARININ DA KAZANCINA GOZ DIKMEKTE VE SADECE ZORUNLU GRAFIK DUZELTMELER ICIN CALISTIRMASI GEREKEN GRAFIK PERSONELINI HIC UZMAN OLMADIKLARI ALANDA GRAFIK TASARIMCI OLARAK KULLANMAKTADIR.
HELE HELE MUSTERISININ BASTIRDIGI KATALOG ILE MUSTERISININ SATISLARINI ARTIRIP ARTIRMAMASI DA HIC ONEMLI DEGILDIR ONUN ICIN.
BASILAN KATALOG ILE MUSTERISI PRESTIJ KAZANACAK VEYA KAYBEDECEK HIC ONEMLI DEGILDIR, O SADECE BASKININ KUSURSUZ VE TEMIZ CIKMASIYLA ILGILIDIR.
NASIL DA PIRIL PIRIL BASMIŞIM, SU CANLI RENKLERE BAK DIYE OVUNMEKTE AMA, GRAFIK DIZAYN ONU ILGILENDIRMEMEKTEDIR, OYSA O DIZAYN ONUN ATOLYESINDE URETILMISTIR.
BASKIDA HATA YOKSA, MESAJDA VEYA KOMPOZISYONDA HATA VARSA BU KUSUR MATBAACIYI BAGLAMAZ, BANA NE MUSTERI KENDISI OYLE ISTEDI, BEN BASARIM, PARAMI DA ALIRIM DEMEKTEDIR MATBAACI..
KENDI ATOLYESINDE GRAFIK DIZAYN YAPILDIGI HALDE SIKISTIGI ZAMAN BEN REKLAMCI DEGILIM MATBAACIYIM DEMEKTE FAKAT YINE DE GRAFIKERINE DIZAYN YAPTIRMAKTADIR.
ZOR BEGENEM MUSTERILER ICIN, BIZIM DIZAYNI BEGENMIYORSA REKLAM AJANSINA GITSIN, BUYUK PARALAR ODESIN DE AKLI BASINA GELSIN DEMEKTEDIR.
BASARISIZ OLDUGU YERDE TOPU REKLAM AJANSINA ATMAKTADIR AMA, MATBAASINDA GRAFIK DIZAYN YAPARAK REKLAMCILIGA VE TASARIMCILIGA SOYUNMAKTA, ANCAK BU SAYEDE BASIM MAKINASINININ SILINDIRLERINI DONDUREBILMEKTEDIR. BUNU BILMEKTE FAKAT ITIRAF ETMEMEKTEDIR.
VE BUNA HIC BIR REKLAMCI, TASARIMCI KARSI CIKMAMAKTADIR. DEVLET DE GOZ YUMMAKTADIR. ILGILI OKULLAR ILGILENMEMEKTEDIR.
ASLINDA BU MATBAACI NIN KENDISI DE BILMEKTEDIR KI, MATBAACININ GOREVI REKLAMCININ HAZIRLADIGI DIZAYNI BASMAKTIR, REKLAMCI GIBI DIZAYN HAZIRLAMAK DEGILDIR.
EGER MATBAACI REKLAMCI GIBI SANAT YONETMENI BARINDIRACAK, SANATSAL DIZAYNLAR VE REKLAMLAR URETECEKSE BUNU SIRKET TESCILINDE BILDIRECEK, VE REKLAM DIZAYNI FATURASI DA YASAL OLARAK KESECEKTIR.
EN ONEMLISI NE IS YAPTIGI BELLI OLACAK, MASAJ SALONU MASKESIYLE FUHUS, KIRAATHANE MASKESIYLE KUMARHANE ISLETMEYECEKTIR.
DEVLET DENILEN KAMU OTORITESI VE EN BUYUK DUZENLEYICI VE DENETLEYICI KURUM, BUNU BOYLE BILMELI VE BILDIRMELIDIR.
PEK DOGALDIR KI; MATBAAYA SAHIP OLAN REKLAM AJANSI OLABILIRSINIZ, AMA REKLAM AJANSI OLAN MATBAA OLAMAZSINIZ. CUNKU MATBAA REKLAMCININ EMRINDEDIR.
OYSA GRAFIK TASARIMCI CALISTIRAN MATBAALAR KISITLI BILGILERIYLE ISLERINE GELDIGI NOKTADA REKLAMCILARIN EKMEGINE ORTAK OLURKEN SANS ESERI BUNYELERINDE GERCEKTEN PROFESYONEL GRAFIK TASARIMCI BULUNDURMUSLARSA ONLARA DA REKLAMCILIK KONUSUNDA AHKAM KESIP, YONLENDIRMEYE CALISMAKTADIRLAR.
BU DURUMDA MATBAACI ISTEDIGI NOKTADA MAKINE VE SERMAYE GUCUYLE VE OLMAYAN REKLAMCILIK BILGISIYLE REKLAMCININ UZERINDE KONUMLANMAKTA, ISINE GELMEDIGI NOKTADA ISE BEN REKLAMCI DEGILIM DIYEREK ISIN ICINDEN SIYRILMAKTADIR.
BU ORTAMDA ISLER BOYLE IKI YUZLU VE CIFTE STANDARTLI, TUCCAR KURNAZLIGI ILE YURUMEKTEDIR .HEM MUSTERI HEM GRAFIK ELEMANI ALDATILMAKTADIR.
MATBAACILAR , GRAFIK EGITIMI ALMAMIS, GENC VE UCUZ BILGISAYAR ISCILERINI GRAFIKER MASKESIYLE MUSTERILERINE YUTTURMAKTADIRLAR, GRAFIK TASARIM PARASI ALMIYORUZ YALANLARIYLA O GRAFIK ISCILERININ MAASLARINI DA MUSTERIYE HISSETTIRMEDEN BASKI MALIYETLERINE SOKMAKTADIRLAR.
BOYLECE HEM GRAFIKERLIK MESLEGINI KALITE VE EKONOMIK DEGER OLARAK UCUZLATMAKTADIRLAR, HEM DE NITELIKSIZ TASARIMLARLA ULKEDE BIR GRAFIK KIRLILIGINE YOL ACMAKTADIRLAR.
ONLARIN ISLERINI INCELERSENIZ DOGRU DURUST BIR TANE DISE DOKUNUR LOGO VEYA AMBLEM BULAMAZSINIZ, CUNKU BU GENCLER YAZI VE TIPOGRAFI EGITIMI ALMAMISLARDIR.
MATBAA PATRONLARI UCUZ ISCI OLARAK CALISTIRDIKLARI BU GENCLERI ACIMASIZCA SOMURMEK ICIN ABA ALTINDAN SOPA GOSTERMEKTEDIRLER.
BU KORKUTMA VE TEHDIT SOYLE SURDURULMEKTEDIR;
MATBAA PATRONLARI, MUSTERILERINE VE HERKESE GRAFIK TASARIMDAN VE REKLAM DIZAYNINDAN REKLAM AJANSLARI KADAR PARA ALMADIKLARINI, HATTA HIC PARA ALMADIKLARINI SOYLEYEREK MATBAAYA KATALOG, BROSUR VE ETKET YAPTIRACAK MUSTERIYI BEDAVA TASARIM BAHANESIYLE CEKMEKTEDIR.
DAHA SONRA; UCUZ ISCI OLARAK CALISTIRDIKLARI GARIBAN GRAFIKERLERE DE "FAZLA DIKLENMEYIN, ZATEN YAPTIKLARINIZA KIMSE BIR KURUS ODEMIYOR, GRAFIK TASARIMDAN PARA KAZANMIYORUZ, ALDIGINIZ DUSUK UCRETE RAZI OLUN, SIZ DE KENDINIZI GRAFIKER FILAN ZANNETMEYIN, MASA BASINDA RAHAT IS BULDUNUZ, BULUP DA BUNAMAYIN, ZATEN MUSTERININ SEKILLENDIRDIGI TASARIMI UYGULUYORSUNUZ, BASIM MAKINASI BASMAZSA MAASLARINIZI ODEYEMEM, HADI DAHA HIZLI CALISIN BILGISAYARIN BASINDAN KALKMAYIN, FAZLA MESAI FILAN ISTEMEYIN, MATBAA MAKINASININ 6 SAATTE BASACAGI MIKTAR BELLIDIR ONA FAZLA MESAI ODERIM AMA SIZIN KAC SAATTE NE KADAR TASARIM YAPACAGINIZ BELLI DEGILDIR VE SIZIN KEYFINIZE BAGLIDIR, BU NEDENLE SIZE FAZLA MESAI VERECEK KADAR APTAL DEGILIM, GUNDE 15 SAAT BILE CALISSANIZ MESAI VERMEM, ISINI CABUK BITIRSEYDIN MATBAA MAKINASINI BEKLETMESEYDIN, BANE NE ULAN SENIN GEC CALISMANDAN, TASARIMINI ERKEN BITIR, BASKI MAKINAM ERKEN DONSUN" DEMEKTEDIR.
INANIN BU SOZLERI BIR DEGIL BIRKAC MATBAADA KULAKLARIMLA DUYDUM.
MATBAA USTASININ VE KALFASININ GRAFIKERE NASIL BAGIRDIGINI VE AZARLADIGINI DA GORDUM.
ASLINDA BU GARIBAN AMATOR GRAFIKERLER CALISMAZSA BASIM MAKINASININ SILINDIRLERI, KAZANLARI DONMEYECEKTIR.HATTA BASKI USTASI BILE ISSIZ KALACAKTIR.
AMA BU GARIBANLAR KENDILERINI BILGISAYAR OPERATORU OLARAK DEGIL DE GRAFIK TASARIMCI ZANNETMEKTEDIRLER. ICLERINDE MATBAA TEKNIKLERINI OGRENMEK ISTEYEN OKUL MEZUNU YARATICI GRAFIKERLER OLDUGU KADAR, OKUL MEZUNU OLUP DA YETENEKSİZ OLANLAR DA VARDIR. HIC OKUL MEZUNU OLMAYIP DA COK YETENEKLI OLANLARI DA GORDUM ARALARINDA. BUNLARIN HEPSI BU SOMURU CARKININ DISLILERI ARASINDA OGUTULMEKTEDIR.
EVET BU GARIBAN AMATOR GRAFIKERLER SAYESINDE BASIM MAKINASININ SILINDIRLERI, KAZANLARI DONMEKTEDIR.
AMA DURUST DAVRANILSA GERÇEKLER ANLATILSA BUYU BOZULACAKTIR, RUYANIN DEVAM ETMESI GEREKMEKTEDIR.20 YASINDAKI GELIN KIZ, 7O YASINDAKI DEDE ILE PARASI ICIN DEGIL ASKI VE SEVGISI ICIN EVLENDIGI MASALINI VE ONU ASLA ALDATMAYACAGINI SOYLEYECEKTIR.
OTE YANDAN REKLAMCI OLMAK ISTEYEN MATBAALARIN ELBETTE ONLERI TIKANMAMALIDIR. BU MATBAALAR DA MATBAACI MANTIGI ILE GRAFIK TASARIMI YONLENDIRMEMELI, AZ ONCEKI YALANCI GRAFIKERLE YALANCI RUYA DEVAM ETMEMELI, REKLAMCI GIBI ORGUTLENMELI, REKLAMCI KADROSUNU KURMALIDIR,
CIDDI GRAFIK TASARIM ATOLYESI BULUNAN MATBAALAR, MATBAACI ZIHNIYETIYLE REKLAMCILIGI YONETMEYE KALKMAMALIDIR, REKLAMCILIGI REKLAMCI ZIHNIYETIYLE, MATBAACILIGI MATBAACI ZIHNIYETIYLE YURUTMELIDIR. O ZAMAN ART DIREKTOR ART DIREKTOR, GRAFIKER GERCEK GRAFIKER OLUR. O ZAMAN TASLAR YERINE OTURUR VE MUSTERI LER DE GELIP GRAFIKER GIBI DIZAYN YAPMAZ..VE MUSTERILER HARIKA TASARIMLARIN DEGERINI ANLAR VE TASARIMA PARA ODER.
TASARIMA PARA ODENMIYOR SAFSATASI DA YIKILIR.
1 TRILYONA, 2 TRILYONA ALINAN MATBAA MAKINALARINI CALISTIRAN, TEMIZLEYEN, ONARAN VE BASKIYI YAPAN MATBAA USTALARININ EMEGININ DEGERI ILE BU MAKINALAR ICIN GRAFIK TASARIM YAPAN, GUNDE 10 SAAT GÖZÜNÜ MONİTORDEN, ELİNİ KLAVYEDEN AYIRMAYAN GENCLERIN KATKISINI KARSILASTIRINIZ.
GORECEKSINIZ KI MAKINE DAHA DEGERLI, INSAN COK DAHA UCUZDUR.
GORECEKSINIZ KI MATBAACININ GOZUNDE, BASKIYI USTA DEGIL MATBAA MAKINESI YAPMAKTADIR. HADI BUNDA BIR OLCUDE DOGRULUK PAYI VARDIR DIYELIM. MATBAA USTASININ GOZU HER SANIYE BASKI MAKINESINDE DEGILDIR. AMA GRAFIK TASARIMCI VEYA BILGISAYAR KULLANICISIN HER SANIYESI TASARIM SURESINCE MONITORU IZLEYEREK GECMEKTEDIR. USTELIK GENELLIKLE FAZLA MESAI DE ALAMAMAKTADIR.
MATBAACININ KAFASINDA ISE GRAFIK DIZAYNI BILGISAYAR YAPMAKTADIR DUSUNCESI VARDIR, BILGISAYARI KULLANAN KISININ DEGERI YOKTUR.
ALIRSIN BIR MATBAA MAKINASI, KOYARSIN BASINA BIR USTA CALISIR, ALIRSIN 3-4 TANE BILGISAYAR, KOYARSIN BASINA BIRER GRAFIKTEN ANLAYAN ADAM, HEPSI TIKIR TIKIR CALISIR, BEN DE PARACIKLARI SAYARIM.
GRAFIKERIN KALITESI DE ONEMLI DEGIL, NASIL OLSA DIZAYNI MUSTERI YONLENDIRMEKTE. MAKSAT IS YURUSUN, MAKINA DÖNSÜN.
BOYLE DUSUNUYOR MATBAACI PATRON.
EVET, SIMDI SIRA DEVLETTE. DEVLET SOYLE MI DUSUNUYOR ACABA;
SIGORTALI SIGORTASIZ İSCİ MESELESI BENI ILGILENDIRMIYOR. ZATEN BEN ISSIZLERE IS BULMAKTAN YENI YATIRIMLARI TESVIK ETMEKTEN ACIZIM. ADAM YENI MAKINA ALMIS GURUL GURUL CALISTIRIYOR,. ALIRKEN GUMRUK VERGISINI VERMIS, ALIM SATIM VERGISINI VERMIS, YAKINDA KAZANCLI VE KARLI HALE GECECEK VE BANA GELIR VERGISI DE ODEYECEK, ZATEN SIMDI KESTIGI FATURALARA DA KDV ODUYOR, SIMDI ISCI MESELESI YUZUNDEN ONUN UZERINE GITMEK ALTIN YUMURTLAYAN TAVUGU KESMEK OLUR, BOSVER BOYLE DEVAM ETSIN. HA, DIPLOMASIZ GRAFIKERLERI UCUZA CALISTIRIYORMUS, ISTERSE DIPLOMASIZ DOKTORLARA AMELIYAT YAPTIRSIN, BANA ULASMIS SIKAYET YOK, BEN ANCAK SIKAYET OLURSA ILGILENIRIM, ALAN MEMNUN SATAN MEMNUN BANA NE.SAHTE DOKTOR ADAM OLDURUR, SAHTE GRAFIKER ADAM OLDURMEZ KI, VARSIN KOTU DIZAYN YAPSIN, KOTU DIZAYNDAN KIM OLMUS KI? GRAFIKERLER KENDI SORUNLARINA SAHIP CIKMAZSA BANA NE, BENIM ISIM BASIMDAN ASMIS ZATEN. ( BIR NOT; FUHUS SEKTORU VEYA UYUSTURUCU SEKTORU ICIN ALAN MEMNUN SATAN MEMNUN DENILEBILIR MI?)
MADEM BOYLE, REKLAMCILAR DERNEGI NE DUSUNUYOR, ACABA SOYLE MI DUSUNUYOR...;
EVET EKONOMIK KRIZLERLE REKLAM PASTASI BIRAZ KUCULDU, AMA BIZ BUYUK HOLDINGLERIN VE YABANCI COK ULUSLU FIRMALARIN REKLAMLARINI YINE YAPABILIYORUZ.CALISTIRDIGIMIZ GRAFIKERLERIN ARASINDA DIPLOMALI VEYA DIPLOMASIZLAR DA VAR. DIPLOMA BIZIM ICIN FARKETMIYOR. KREATIF YONETMENLERIMIZIN YARATTIKLARI BULUSLARI, REKLAM YAZARLARIMIZIN YAZDIGI HARIKA METINLERI GRAFIKERLERIMIZIN DUZGUN GRAFIK UYGULAMALAR HALINDE CALISIP CALISAMADIKLARINA BAKIYORUZ. BIZDE DIPLOMALI VEYA DIPLOMASIZ GRAFIKER CALISABILIR, YETER KI EKIP CALISMASINA UYGUN OLSUNLAR VE ISTENENI YAPSINLAR.
BU ARADA HEMEN SUNU BELIRTMEKTE YARAR VAR. BILGISAYAR OPERATORU OLARAK CALISAN GRAFIK EGIMI VEYA DIPLOMASI OLMAYAN KARDESLERIMIZ ICIN DURUM MATBAALARDA VEYA BUYUK AJANSLARDA PEK FARKLI DEGIL. HER IKI YERDE DE BIRILERI ONLARA YAPILACAK ISI TARIF EDIYOR VE ONLARI TASARIMCI OLARAK DEGIL UYGULAYICI (UYGULAMACI) OLARAK KULLANIYOR.
MATBAALARDA GENELLİKLE MUSTERILER TASARIMDAKI ARZULARINI, ISTEKLERINI BELIRTIYOR VE ORTAYA CIKAN TASARIMI BEGENIP BEGENMEDIGINI SOYLUYOR VE HATTA YONLENDIRIYOR, VEYA YAP BOZ TAHTASI HALINE GETIRIP ICINDEN CIKILMAZ HALE SOKUP SONUNDA KENDILERININ YARATTIGI BERBAT BIR SEYE RAZI OLUYORLAR .VEYA GRAFIKERI BIKTIRIP SIRADISININ DA ALTINDA BIR TASARIM CIKMASINA NEDEN OLUYORLAR. GRAFIKER COK YETERSIZ ISE, AZ BUCUK KULTURLU VE ZEVKLI MUSTERI KENDI ISTEDIGINE YAKIN AMA UZMAN ELINDEN CIKMAYAN BIR TASARIMA UCUZ FIYAT NEDENIYLE RAZI OLABILIYOR.
AMA YONETIM HEP MUSTERIDE OLUYOR.
BUYUK REKLAM AJANSLARINDA ISE ART DIRECTOR, KREATIF DIREKTOR, METIN YAZARI, REKLAM YAZARI (BU IKI YAZAR ARASINDA NE FARK VARSA BILMIYORUM, SON YILLARDA AYRI AYRI ELE ALINMAYA BASLANDILAR, METIN YAZARLIGI KUCUMSENIYOR, REKLAM YAZARLIGI USTUN GORULUYOR GIBI GELIYOR BANA ) GIBI DAHA COK YONETICI VE YARATICI KONUMUNDA BULUNAN DAHA UST KADROLARIN EMIR VE TALIMATLARI DOGRULTUSUNDA BILGISAYARDA GRAFIK ISCILIGI YAPIYOR MACINTOSH OPERATORU DENILEN CALISANLAR.
SANAT YONETMENLERINDEN BAGIMSIZ TASARIM YAPMA IMKANI ISE DIPLOMASIZ VE EGITIMSIZ GRAFIKERLERE TANINMIYOR GENELLIKLE. BIR LOGO VEYA AMBLEM CALISILACAKSA BIR KAC GRAFIKERE BIRDEN GOREV VERILIP EN IYI LOGOLAR SECILIYOR VE BUNLARIN KARTVIZIT, ZARF VE MEKTUP KAGIDI UYGULAMALARI BILGISAYAR OPERATORLERINE KALIYOR.
BURADA DA YONETIM UYGULAMACI GRAFIKERDE OLMUYOR.
GRAFIKERLER MESLEK KURULUSU ISE DAHA COK GRAFIK ESNAFI DIYEBILECEGIMIZ SERBEST CALISAN VEYA PARCA BASI TASARIM ISLERI UZERINDEN PARA KAZANAN MAAS KARSILIGI CALISMAYAN GRAFIKERLERIN FIYAT TARIFELERI ILE ILGILI. GRAFIK TASARIMCI ILE MUSTERISININ ARASINDAKI HAK VE GOREVLERI KONUSUNDA GORUS IFADE EDIYOR HERHANGI BIR YASAL YAPTIRIM GUCU DE YOK.. ISLETMELERIN CALISTIRDIKLARI GRAFIK TASARIMCILARIN EGITIM, DIPLOMA,UCRET, SOSYAL HAKLAR VS. GIBI KONULARLA ILGILENDIGINI SANMIYORUM. ESKIDEN BOYLEYDI SIMDI NASIL BILMIYORUM.
1980 YILINDA BIRINCILIK ODULU ALDIGIM KUSADASI BELEDIYESI AMBLEM YARISMASINDA ASKERI DARBE NEDENIYLE ODUL BEDELI ODENMEMISTI. AMA AMBLEM KULLANILIYORDU. 1995 YILINDA ACTIGIM DAVA 1 YIL SURDU VE GRAFIKERLER MESLEK KURULUSU BILIRKISI OLARAK MAHKEMEYE YORUM VE TAVSIYELERDE BULUNDU. O ZAMANKI BASKAN SADIK KARAMUSTAFA BU KONUDA DUYARLIYDI. IKRAMIYE BEDELI TARAFIMA ODENDI AMA AVUKAT NEDEREYSE BENIM PARAMIN YARISINA EL KOYMUSTU.
DIPLOMASIZ GRAFIKER CALISTIRILMASI DAHA COK KUCUK VE ORTA BOY REKLAM AJANSLARI ILE KADROSU 3-5 KISIYI GECMEYEN GRAFIK TASARIM OFISLERI VEYA REKLAM TASARIM BUROLARINDA GERCEKLESIYOR. TABELACILARIN BILE KENDILERINI REKLAMCI GORDUKLERI, MATBAALARIN BILE REKLAMCILIK YAPTIKLARI BIR SISTEMDE BU OFIS VE BUROLAR DA IKI TANE BILGISAYARCI CALISTIRMAKLA VE 2 -3 ADET DERGI DIZGISI VE DERGI MIZAMPAJI YAPMAKLA REKLAM AJANSI OLDUKLARINI DUSUNMEKTELER. KENDILERINI OYLE TANITMAKTALAR.
YINE DOGAL OLARAK BURADA DERGI BASIMI AGIRLIK KAZANMAKTA, AZ TASARIM HIZLI URETIM GUNDEME GELMEKTEDIR. ASLINDA BURALARI GAZETECILIK YAPMAKTA AMA ADINA REKLAMCI DENMEKTEDIR. BIR KISI METINLERI VEYA HABERLERI YAZMAKTA, DIGERI FOTOGRAFLARI YERLESTIRMEKTE, DIGERI DE ON PARMAK DIZGICI OLARAK SERI SEKİLDE METINLERI BILGISAYARA GIRMEKTEDIR. SONRA HEP BIRLIKTE DERGIYE SON SEKLINI VERMEKTEDIRLER.
DIPLOMALI GRAFIK TASARIMCI ARAYANLAR DAHA COK ORTA VE ORTANIN UZERINDEKI BUYUMEK ISTEYEN VE KALITELI REKLAM URETMEK ISTEYEN AJANSLARDIR.
GAZETELERDEKI IS ILANLARINA BAKINIZ, BUYUK, COK BUYUK REKLAM AJANSLARI GENELLIKLE SANAT YONETMENI (ART DIRECTOR), YARATICI YONETMEN (KREATIF DIRECTOR) ARARLAR. ASLA BILGISAYAR KULLANMASINI BILEN DIPLOMASIZ GRAFIKER ARAMAZLAR, GRAFIKER ARIYORLARSA BILE FILANCA OKUL MEZUNU VE FILANCA PROGRAMLARI BILEN DIYE BELIRTEREK ARARLAR. BILGISAYAR OPERATORU ARIYORLARSA GRAFIKER DIYE DEGIL, ADINI BELIRTEREK FILANCA PROGRAMLARI BILEN, KENDISINE VERILEN TASARIMI EKSIKSIZ UYGULAYACAK MACINTOSH OPERATORLERI DIYE OZELLIKLE BELIRTIRLER.
BU ARKADASLARA MATBAALARIN YAPTIGI GIBI YALANCIKTAN GRAFIKER UNVANI VERILIP, SONRA DA ABA ALTINDAN SOPA GOSTERILMEZ. HASTABAKICI VEYA ECZACILAR BEYAZ GOMLEK GIYDIRILEREK DOKTOR NIYETINE PAZARLANIYOR MATBAALARDA.
REKLAM AJANSLARININ VE TASARIMCILARININ EKMEGINE GOZ DIKEN BU MATBAALARIN YANINDA, HIC GRAFIK TASARIMCI CALISTIRMAYAN SADECE REKLAMCIDAN YANLIS GELEN TASARIMLARI DUZELTMEK ICIN BILGISAYAR OPERATORLERI CALISTIRAN MESLEGI SADECE MATBAACILIK OLAN, PRENSIP SAHIBI VE MARKA OLMUS SOHRETLI MATBAALAR DA VARDIR. ONLARIN ASIL MUSTERISI TASARIM PARASI VERMEDEN REKLAM YAPTIRMAK, BROSUR BASTIRMAK ISTEYEN MUSTERILER DEGIL, BIZZAT REKLAM AJANSLARININ TA KENDILERIDIR. IYI REKLAM AJANSLARI IYI MATBAALARI TERCIH ETMEKTEDIR. IYI REKLAM VERENLER DE DOGRUDAN MATBAAYA DEGIL REKLAM AJANSINA VEYA GRAFIK TASARIMCIYA GITMEKTEDIR.
ONLAR HASTALANINCA ECZANEYE DEGIL, DOKTORA GITMEKTEDIRLER.
REKLAM TASARIMCISININ EKMEGINE GOZ DIKEN MATBAALAR, CALISTIRDIKLARI ELEMANLARIN DA EKMEGINE GOZ DIKMEKTEDIRLER.
BU YUZDEN SIGORTA PRIMLERINI ODEMEMEKTE , FAZLA MESAI UCRETI VERMEMEKTE, GRAFIK URETIM ELEMANLARININ TUVALETE GITMELERINE BILE IZIN VERMEMEKTE, HIZLI DAHA HIZLI, EN HIZLI GRAFIK URETIMINI ISTEMEKTEDIRLER. BU NEDENLE ELEMANLARI HEP YEDEKLEYEREK BIR KISININ MAASINI IKI KISIYE PAY EDEREK BIRI HASTALANIR GELMEZSE OTEKININ CALISMASINI GARANTI EDEREK BIR MAASLA IKI KISIYI KESINTISIZ CALISTIRMA KURNAZLIGINA GITMEKTEDIR.
ISTE BU MATBAALARDAN BIRI, NASIL OLDUYSA DAHA DENEYIMLI, DAHA EGITIMLI, DAHA DONANIMLI BIR GRAFIK TASARIMCIYLA TANISTI.BU GRAFIK TASARIMCI SAYESINDE MATBAACILIKTAN MATBAASI OLAN REKLAM AJANSI HALINE GELDI., DENEYIMLI GRAFIKERDEN REKLAMCILIK DERSLERI ALDI, VIZYONU DEGISTI, ELEMANLARI DEGISTI. REFORM VE DEVRIMLER YASADI. KAZANCI BUYUDU, MAKINALARI BUYUDU. VE IKI YIL CALISTIRDIGI YASLI KURTU SEPETLEDI VE ONA ODEDIGI MAASLA 3 TANE ELEMAN ALDI.
AMA BINLERCE MATBAANIN BULUNDUGU SANAYI SITESININ TARIHINDE ILK KEZ GORULEN BIR SEY OLDU, ITILEN KAKILAN HOR GORULEN DIPLOMASIZ GRAFIK TASARIMCILARIN HIC ALISIK OLMADIGI BIR SEY OLDU, ISTEN CIKARTAN PATRON, İSTEN HAKSIZ YERE CIKARTTIGI GRAFIKERINE YASAL TAZMINATLARI SONUNA KADAR ODEMEK ZORUNDA KALDI.
BU YASLI GRAFIKER ORADAN SANLA SOHRETLE AYRILDI.
AMA YINE ORADA SU HAZIN ANLAYIS , SU UZUCU GELENEK , SU KAHROLASI DEGER YARGISI KALDI;
BINLERCE MATBAANIN YER ALDIGI MATBAACILAR SITELERINDE KAGIDA BASKIYI MATBAA MAKINASI YAPMAKTADIR. GRAFIK TASARIMI DA INSAN DEGIL, BILGISAYAR YAPMAKTADIR.
MAKINANIN ÖNEMI BUYUK, MAKINANIN TAKSITLERI VE BORCLARI DA BUYUKTUR.
INSAN? INSANIN ONEMI DE, DEGERI DE, FIYATI DA KUCUKTUR.
AMA MERDANELER, SILINDIRLER BU KUCUK INSANLARIN KANIYLA CANIYLA DONMEKTEDİR. BOYANIN MUREKKEBIN ISLAKLIGINDA ONLARIN TERI, GOZ NURU VE GOZ YASI VARDIR.
MATBAALARDA, GAZETELERDE, DERGILERDE CALISAN, TUM DIPLOMALI DIPLOMASIZ GRAFIK VE BILGISAYAR EMEKCILERINE, YAZARLARA CIZERLERE. TUM GERCEK MATBAACILARA. SEVGILERIMLE, SAYGILARIMLA.
FARUK CAGLA
(17 ARALIK PAZAR 2006)